Doğu Anadolu Bölgesi’nde, Van İline bağlı bir ilçe olan Bahçesaray, kuzeyinde Gevaş, doğu ve güneydoğusunda Çatak, güneyinde Siirt, batısında da Bitlis ili ile çevrilidir.
Bahçesaray Güneydoğu Torosların uzantılarından Kavuşşahap Dağlarının engebelendirdiği bir alanda kurulmuştur. İlçenin en yüksek noktası doğudaki Müküs Dağı’dır (3.414 m.). İlçe toprakları engebeli olup, Bahçesaray deresinin meydana getirdiği vadi ilçenin tek düzlük alanıdır.
İlçe topraklarını Bahçesaray (Müküs) Deresi sulamaktadır. Bu dere ilçe sınırları dışında Botan Çayı’na katılır. İl merkezine 110 km uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 474 km2, 2000 Yılı Genel Nüfus Sayım sonuçlarına göre; toplam nüfusu 16.795’tir.
İlçede karasal iklim hüküm sürmekte olup, kışlar yağışlı ve sert, yazlar kısa ve sıcak geçer.
İlçenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Bahçesaray Deresi Vadisinde tarım yapılmakta olup, yetiştirilen tarımsal ürünlerin başında; arpa, buğday, üzüm ve ceviz gelmektedir. Hayvancılık başlıca geçim kaynağı olup, genellikle büyükbaş hayvan yetiştirilmektedir. Arıcılık yapılmakta olup, karakovan balı ilçe ekonomisinde önemlidir. Ayrıca el sanatlarından ahşap oymacılığı ve keçi kılından yapılan çarıkları ile ün yapmıştır. İlçe içinden geçen akarsuda alabalık avcılığı, kano ve rafting sporu yapılmaktadır.
İlçenin tarihi ile ilgili yeterli bilgi bulunmamaktadır. Ancak, ilçedeki XVII.yüzyılda yapılmış Mir Hasan Veli Medresesinin bulunması yörenin Osmanlı döneminde bir yerleşim yeri olduğuna işaret etmektedir. Medrese 1737 ve 1858 yıllarında onarılmıştır. Bunun dışında Bahçesaray ile ilgili herhangi bir bilgi yoktur. Yalnızca eski isminin Müküs olduğu bilinmektedir. İlçenin belediyesi 1989 yılında kurulmuş olup, 19 köy ve 43 mezradan meydana gelmiştir. Gevaş ilçesine bağlı bir bucak olan Bahçesaray 1987’de ilçe konumuna getirilmiştir.
İlçede eski eser olarak; Mir Hasan Veli Medresesinin kalıntıları, Bahçesaray-Hizan yolu üzerindeki Kırmızı Köprü bulunmaktadır.
KÖYLERİ
Akyayla
Altındere
Altıntaş
Bağcılar
Cevizlibelen
Çatbayır
Çömlekçi
Doğanyayla
Elmayaka
Güneyyamaç
Kaşıkçılar
Paşaköy
Ulubeyli
Yaşlıkavak
Yaylakonak
